Wat is het
meest voordelige?
Laatste update: 27-05-2021
Samen met je partner een eigendom kopen? Dat is een grote stap. Klopt het dat je meer voordelen hebt als huiseigenaars wanneer je eerst in het huwelijksbootje stapte?
Voor gehuwde partners worden een aantal zaken automatisch geregeld, waar ongehuwde kopers een extra stap voor moeten ondernemen. Meestal heeft dat te maken met wát er met de woning gebeurt indien één van de twee overlijdt. Een huwelijkscontract heeft vanzelf voorrang op het erfrecht, waardoor je woning niet deels naar de ouders of andere familie van je overleden partner gaat. We zetten de verschillen even voor je op een rij.
Een huis kopen als getrouwd koppel
In België kan je trouwen onder drie huwelijksvermogensstelsels, elk met hun eigen effect op de erfenis (of in het geval van een scheiding).
De drie huwelijksvermogensstelsels:
- Als je trouwt onder ‘Scheiding van goederen’ heb je geen gemeenschappelijk vermogen met je partner.
- Als je trouwt onder ‘Algehele gemeenschap van goederen’ is ál je vermogen gemeenschappelijk.
- Als je trouwt onder het wettelijk stelsel is alles wat van jou was vóór het huwelijk van jou, net als erfenissen of schenkingen die je tijdens het huwelijk ontvangt. Alles wat je tijdens je huwelijk verdient, is gemeenschappelijk.
Stel je geen huwelijkscontract op, dan trouw je automatisch onder het wettelijk stelsel. In het verdere verloop van de tekst gaan we uit van de derde situatie.
Interesse of een vraag?
De voordelen van een huwelijk
bij de aankoop van een woning
De gezinswoning
is beschermd
De meeste gehuwde koppels kopen samen een huis. Allebei hebben jullie evenveel te zeggen over wat er met die gezinswoning mag gebeuren. Jullie moeten samen akkoord gaan wanneer jullie die woning willen verkopen, verhuren, schenken of er een hypotheek op nemen.
In sommige gevallen bezit één van jullie al een huis. Wanneer jullie daar na jullie huwelijk gaan wonen, wordt dit automatisch de gezinswoning. Vanaf dat moment moeten jullie elke beslissing over dat huis samen nemen.
(Fiscaal) voordeel
bij de erfenis
Als langstlevende getrouwde partner erf je automatisch het gemeenschappelijke vermogen en de gezinswoning wanneer je geen kinderen hebt. Bovendien betaal je geen successierechten op die gezinswoning.
Heb je kinderen? Dan erf je als langstlevende echtgenoot de helft van het huis én het vruchtgebruik op de andere helft (en de huisraad). Dit betekent dat je levenslang in de woning mag blijven wonen, zelfs wanneer je kinderen de helft ervan bezitten.
Een huwelijkscontract opstellen is gemakkelijk
In een huwelijkscontract kan je vastleggen dat je woning het eigendom wordt van de langstlevende echtgenoot wanneer één van jullie overlijdt. Dit contract heeft voorrang op het erfrecht. De wet redeneert dat jullie eigendom aan het einde van de rit tóch naar de kinderen gaat.
Als er stiefkinderen zijn, wordt de materie complexer. Zij hebben immers geen wettelijk erfrecht. Behoor je tot een nieuw samengesteld gezin? Neem dan een notaris onder de arm om hun erfenis veilig te stellen.
Een huis kopen als
wettelijk samenwonenden
Samenlevingscontract
Je hoort wel eens dat wettelijk samenwonenden dezelfde rechten hebben als getrouwde koppels. Dat klopt niet helemaal. En voor wie feitelijk samenwoont, zijn de verschillen nóg groter.
Binnen een wettelijk samenlevingscontract is de langstlevende partner minder beschermd dan binnen het huwelijk:
- Als één partner uit een ongehuwd koppel overlijdt, wordt het erfrecht gevolgd en gaat het deel van de overleden partner naar diens familie, en níet automatisch naar de mede-eigenaar van het huis! Je krijgt wel het vruchtgebruik van de gezinswoning en de huisraad. Kinderen krijgen dan alleen het blote eigendom.
- Woonde je als partners minder dan 1 jaar samen in de gezinswoning? Dan moet je successierechten betalen op het deel van je overleden partner.
- Je kan als wettelijk samenwonende eenzijdig door je partner onterfd worden. Zo verlies je als langstlevende partner het vruchtgebruik op de gezinswoning voor het deel van de overleden partner. Binnen het huwelijk is dat onmogelijk.
- Als wettelijk samenwonende ouder erf je, in tegenstelling tot als gehuwde partner, alleen het vruchtgebruik over de gezinswoning en niet over de volledige nalatenschap.
Testament
Er zijn wel manieren om jezelf als wettelijk samenwonend koppel beter te beschermen. Je zet bij een notaris een aantal afspraken op papier over het nalatenschap:
- Maak (allebei apart) een testament op. Zo ken je eventueel je volledige eigendom toe aan je partner. Erfbelasting vervalt bovendien wanneer jullie meer dan drie jaar (feitelijk) samenwoonden. Let wel op! Je partner kan zijn of haar testament eenzijdig aanpassen. Je bent dus nooit 100% verzekerd.
- Combineer je testament met een beding van aanwas. In zo’n contract leg je samen vast dat de langstlevende partner het volledige huis erft. Dit kan alleen wanneer jullie allebei de helft van het huis bezitten en een gelijkaardige levensverwachting hebben. Met een beding van aanwas omzeil je het erfrecht, ook als je kinderen hebt. Bovendien kan niemand het contract eenzijdig aanpassen.
- Een beding van aanwas is niet goedkoop. Als langstlevende moet je bovendien opnieuw de registratiekosten betalen op de waarde van het deel van je overleden partner. Informeer bij je notaris of het voor jullie de juiste piste is.
Wat is nu het beste?
Alles hangt af van je persoonlijke situatie. Je weet zelf het beste of je klaar bent voor een huwelijk of een samenlevingscontract.
Als ongetrouwd koppel kan je de rechten van een getrouwd koppel ‘nabootsen’ door de combinatie van een verklaring van wettelijk samenwonen, een testament en zelfs een beding van aanwas. Zeker in complexe gezinssituaties is het de moeite om samen met je notaris op zoek te gaan naar de meest waterdichte oplossing voor alle partijen.